Mala Zarar Verme Suçu Nedir?

Türk Ceza Kanunu’nun 151.maddesinde ve devam hükümlerinde yer alan, madde başlığı ‘’mala zarar verme’’ olan mala zarar verme suçu, en temel olarak belirtmek gerekirse başkasına ait herhangi bir mala çeşitli şekillerde zarar verme sonucu ortaya çıkan bir suç türüdür. Türk Ceza Kanunu mala zarar verme suçu hükümleri ile kişilerin malvarlığı değerlerinin korunması amaçlanmıştır.

Mala Zarar Verme Suçunun Türleri Nelerdir?

Kanun maddesinde mala zarar verme suçunun ortaya çıkma kapsamı geniş tutulmuş, bir kişinin malına birçok farklı şekilde zarar verilebileceğinden dolayı kanun koyucu da kanun maddesinde mala zarar verme suçunu tanımlarken birçok fiili içerisinde barındırmıştır. Türk Ceza Kanunu m.151’de ‘’Başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten kişilerin mala zarar verme suçunu işlemiş olacağı belirtilmiştir. Herhangi bir kişinin malına belirtilen şekillerde zarar veren bir kişi mala zarar verme suçu ile karşı karşıya olacaktır.

Türk Ceza Kanunu 151.maddede mala zarar verme uçunun basit hali düzenlenmiştir. Buna göre aşağıdaki paragrafta ‘’Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?’’ başlığı altında detaylıca açıklanacak olan ve Türk Ceza Kanunu m.152’de düzenlenen mala zarar verme suçunun nitelikli hallerinden birine girmeyen fakat başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten kişiler basit mala zarar verme suçunu işlemiş olmaktadırlar.

Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?

Mala zarar verme suçunun basit halinin düzenlendiği Türk Ceza Kanunu’nun 151.maddesinin devamında, 152.maddede bu suçun nitelikli halleri yani cezayı arttıracak nedenler belirtilmektedir. Buna göre mala zarar verme suçunun;

• Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında,
• Yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her türlü eşya veya tesis hakkında,
• Devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerede olursa olsun, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında,
• Sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında,
• Grev veya lokavt hallerinde işverenlerin veya işçilerin veya işveren veya işçi sendika veya konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında,
• Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında
• Sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak,

•  İşlenmesi halinde, fail hakkında bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunmaktadır. Mala zarar verme suçunun basit halinde ise cezaların alt sınırı dört ay, üst sınırı 3 yıl olmaktadır.

Göründüğü üzere yukarıda sayılan  nitelikli hallerden birinin varlığı halinde ceza miktarının alt ve üst sınırı artmaktadır. Yukarıda belirtilen nitelikli hallerin yanısıra mala zarar verme suçunun;

• Yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak,
• Toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle,
• Radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak, işlenmesi halinde, verilecek ceza bir katına kadar,

• Mala zarar verme suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılmaktadır.

Mala Zarar Verme Suçunun Cezası Ne Kadardır?

Mala zarar verme suçunun cezası yine TCK m.151 ve m.152’de düzenlenmiştir. Kişinin mala zarar verme suçunu hangi şekillerde işlediği, nitelikli bir halin mevcut olup olmadığı vb. durumların sonucunda ceza miktarlarının alt ve üst sınırları değişmektedir. Alt ve üst sınır arasında hakim takdirine göre hüküm verecektir.

• Mala zarar verme suçunun basit halini işleyen bir kimse, dört aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. 

• Mala zarar verme suçunu yukarıda belirtilen nitelikli hallerden biri kapsamında işleyen bir kimse hakkında bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

• Önceki maddelerde belirtilen alt ve üst sınırların yanında, ilgili suç yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle veya radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak, işlendiği takdirde halinde, belirtilen alt ve üst sınırlarda hakimin takdiren vereceği ceza miktarı bir katına kadar, Mala zarar verme suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılmaktadır.

Mala Zarar Verme Suçu Şikayete Tabi Suç Mu?

Mala zarar verme suçuna ilişkin verilen yukarıdaki bilgilerin yanında, açıklanması gereken en önemli husus ise mala zarar verme suçunun şikayet ile ilişki durumudur. Türk Ceza Kanunu m.151’de belirtildiği üzere mala zarar verme suçunun basit halinde mağdurun şikayeti üzerine yargılama süreci başlamaktadır. Şikayete bağlı suçların yapısı gereği mala zarar verme suçunun basit halinde de mala zarar verme suçunun basit halinden zarar gören mağdurun malına gelen zarar hakkında herhangi bir yasal yola başvurusu mevcut değilse, bir şikayeti yoksa hukuki süreç başlatılmaz. Bu noktada şikayet süresi öğrenildiği andan itibaren 6 aydır. 6 ay geçtikten sonra mala zarar verme suçunun basit hali kapsamında yapılacak bir şikayetin ceza hukuku anlamında bir karşılığı olmayacaktır.

Türk Ceza Kanunu m.152’de düzenlenen mala zarar verme suçunun nitelikli halleri açısından ise şikayete tabi olma durumu mevcut değildir. Mağdur kişi şikayetçi olmasa dahi savcılık makamı resen 8 yıl içerisinde soruşturma başlatabilir.

Mala Zarar Verme Suçunda Ceza Avukatının Önemi

Mala zarar verme suçu açısından bir soruşturma veya kovuşturma ile karşı karşıya kaldıysanız ve savunma hakkınızı sonuna kadar kullanmak amacındaysanız, ceza hukuku alanında çalışan ve deneyim sahibi bir avukat ile bu süreci takip etmek herhangi bir hak kaybı yaşamanızı önleyecektir.  Hukuki süreci doğru ve lehinize bir şekilde yönetebilmek adına bu alanda çalışan bir ceza avukatından yardım almanız tavsiye edilir.