İftira Suçu Nedir?

Türk Ceza Kanunu’nun 267.maddesinde yer alan, kanunun dördüncü kısmının ikinci bölümünde adliyeye karşı suçlar kategorisinde konumlanan iftira suçu, bir kimse hakkında gerçekleştirmediğinin bilindiği halde o kişinin yaptırım almasını sağlamak amacıyla hukuka aykırı bir fiil gerçekleştirdiği iddiasının yetkili makamlara ihbar veya şikayet edilmesi ile yahut basın veya yayın yolu ile yayılması sonucunda ortaya çıkmaktadır.

İftira suçunda temel nokta, mağdur olan kişiye isnat edilen hukuka aykırı fiilin mağdur tarafından gerçekleştirilmediğinin bilinmesi hususudur. Bu noktadan sonra suçun varlığı tespit edilir ve ceza miktarını arttırıcı/azaltıcı durumlar göz önünde bulundurulur.

İftira Suçunun Unsurları Nelerdir?

TCK m.267’de düzenlenen iftira suçunun ana unsurları ilgili maddenin ilk fıkrasında bir önceki paragrafta da açıklandığı üzere şu şekilde belirtilmiştir: ‘’Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.’’

İlgili fıkrayı incelediğimizde iftira suçu bir kişinin işlemediğinin bilindiği halde hakkında bir yaptırım uygulanmasını sağlayabilmek adına o kişiye hukuka aykırı bir fiil isnat etmek ve bu isnadı yetkili makamlara ihbar/şikayet veya basın/yayın organlarında yayınlamak vasıtasıyla gerçekleştirmek fiilleri ile işlenmektedir. Bahsi geçen hüküm iftira suçunun basit hali olup aşağıdaki paragraflarda iftira suçunun nitelikli hallerinden ve ceza miktarını arttırıcı unsurlardan bahsedilecektir.

İftira Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?

İftira suçunun basit halinin düzenlendiği Türk Ceza Kanunu’nun 267.maddesinin devamında, 2.fıkrasında bu suçun nitelikli hali belirtilmiştir. Buna göre iftira suçunu işlerken isnat edilen hukuka aykırı fiile yönelik deliller yaratıldığı takdirde iftira suçunun nitelikli halinin işlenmiş demektir. Bu durumda verilecek ceza iftira suçunun basit halinde verilecek olan ceza miktarının yarı oranında arttırılmış hali olacaktır.

İftira Suçunun Cezası Ne Kadardır? İftira Suçunun Cezasını Arttıran Unsurlar Nelerdir?

İftira suçunun basit halinin cezası TCK m.267 fıkra 1’de, nitelikli halinin cezası ise fıkra 2’de düzenlenmiştir. TCK m.267’nin ilerleyen fıkralarında ise iftira suçunda ceza miktarını arttıran durumlar ve ceza arttırım miktarları belirtilmiştir. İftira suçu kapsamında cezalandırılma durumu ve ceza miktarı incelenirken kişinin iftira suçunu hangi şekillerde işlediği, nitelikli bir halin mevcut olup olmadığı vb. durumların sonucunda ceza miktarlarının alt ve üst sınırları değişmektedir. Alt ve üst sınır arasında hakim takdirine göre hüküm verecektir.

• İftira suçunun basit hali işleyen, yani yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

• İftira suçunun nitelikli hali olan isnat edilen fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde, ceza yarı oranında artırılır.

• Mağdur kişiye atılan iftiraya konu fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yukarıdaki maddeler uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır.

• İftira suçu mağdurunun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, iftira suçunu işleyen kişi hakkında yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

• İftira suçu mağdurunun mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, bir önceki maddeye göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.

İftira Suçu ve Diğer Suçlar Arasındaki İlişki

Tehdit suçunun düzenlendiği TCK m.267’nin 4.fıkrasında iftira suçu mağdurunun iftira atılan fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması ve daha sonra hakkında kovuşturmaya yer olmadığna dair karar veya beraat kararı verilmesi halinde, iftira suçunu işleyen şahıs iftira suçunun yanında ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur ve yargılanır.

TCK m.268’de düzenlenen ‘’başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçu’’ ise iftira suçu ile ilişkilendirilen bir başka suç türüdür. İlgili hükümde de belirtildiği üzere kendi işlediği bir suçtan kaçmak amacıyla başkasının kimlik bilgilerinin kullanan kimse iftira suçunun düzenlendiği TCK m.267 hükmüne göre cezalandırılır. Kanun koyucu burada iki suç tipinin benzerliğini vurgulayarak cezalandırılma konusunda da bu benzerlikten faydalanmıştır.

İftira Suçu ve Şikayet, Uzlaştırma ve Zamanaşımı İlişkisi

İftira suçuna ilişkin verilen yukarıdaki bilgilerin yanında, açıklanması gereken en önemli husus ise iftira suçu ile şikayet, uzlaştırma ve zamanaşımı kurumları arasındaki ilişki durumudur. Belirtmek gerekir ki iftira suçu şikayete tabi suçlardan biri değildir. Bu demektir ki mağdurun şikayeti olmaksızın soruşturma makamları iftira suçunun unsurlarından haberdar olduğu an soruşturma başlatabilmektedirler. Mağdurun şikayetçi olmaması iftira suçunu ortadan kaldırmamaktadır.

İftira suçu ceza hukukunda uzlaştırma kapsamında olan suçlardan biri değildir. Uzlaşma görüşmelerine tabi olan suç türlerinde hem soruşturma, hem de kovuşturma aşaması sürecinde taraflar arasında uzlaşma zeminin yoklanırken iftira suçunun şikayete tabi suçlardan biri olmamasının doğal sonucu olarak uzlaştırma hususu da bu suç türünde gündeme gelmeyecektir.

Şikayete tabi olmayan iftira suçunda mağdur bakımından bir şikayet süresi de öngörülmemiştir. Fakat soruşturma makamı olan savcılık için öngörülen soruşturma başlatma süresi suçun işlenmiş olduğu tarihten itibaren 8 yıldır. TCK m.267/8 uyarınca ise iftira suçundan dolayı dava zamanaşımı, mağdurun fiili işlemediğinin sabit olduğu tarihten başlar.

İftira Suçunda Ceza Avukatının Önemi

İftira suçu ile açısından bir soruşturma veya kovuşturma ile karşı karşıya kaldıysanız ve savunma hakkınızı sonuna kadar kullanmak amacındaysanız, ceza hukuku alanında çalışan ve deneyim sahibi bir avukat ile bu süreci takip etmek herhangi bir hak kaybı yaşamanızı önleyecektir.  İftira suçunun şüphelisi de, mağduru da olsanız var olan haklarınızı sonuna kadar kullanabilmek ve hukuki süreci doğru ve lehinize bir şekilde yönetebilmek adına bu alanda çalışan bir ceza avukatından yardım almanız tavsiye edilir.