Dolandırıcılık Suçu (TCK m.157)

Dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (“TCK”) 157. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.”

Dolandırıcılık suçunda fail, kasten gerçekleştireceği hileli davranışları ile mağduru aldatarak –bir başka deyişle iradesini fesata uğratarak- kendisi ya da üçüncü bir kişi lehine olmak üzere mağdurun malvarlığından haksız yarar sağlar ve malvarlığında azalmaya neden olur.

TCK’nın 158. maddesinde ise nitelikli dolandırıcılık suçu düzenlenmiştir. Dolandırıcılık suçunun aşağıda sayılan hallerde işlenmesi halinde nitelikli dolandırıcılık suçu oluşacaktır:

a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,

b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,

c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,

d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,

e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,

f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,

g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,

h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,

i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,

j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,

k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,

l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle

Dolandırıcılık suçunun nitelikli halini işleyenler hakkında üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak, söz konusu nitelikli hal;

kamu kurum ve kuruluşlarını zarara uğratmak,

bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması,

banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,

sigorta bedelini almak maksadıyla ya da

kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,

hallerinden biri şeklinde vuku bulursa hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.

Nitelikli dolandırıcılık suçunun düzenlendiği maddenin devam fıkraları da aşağıdaki gibidir:

(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

(3) (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/14 md.) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.

TCK md. 159’da ise dolandırıcılık suçunda ceza indirimi gerektiren bir hal düzenlenmiştir. Buna göre, kişi eğer yasal bir alacağını tahsil etmek amacıyla bu suçu işlerse şikayet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.