Boşanma davası sonucunda mahkeme tarafından eşlerin boşanmasına karar verildiği takdirde ortaya çıkan bir başka soru evlilik birliği içerisinde edinilmiş olan malvarlığının ne şekilde paylaşılacağı sorusudur.

Belirtmek gerekir ki evlilik birliği içerisinde edinilmiş olan malların ne şekilde paylaşılacağı meselesi boşanma davasının konusundan ayrı bir noktadadır. Boşanma davası içerisinde ek bir talep olarak mal paylaşımı talep edilebilmesi mümkün değildir. Mal paylaşımı davası boşanma davasından ayrı bir dava olarak ileri sürülmek zorundadır.

Boşanmada Mal Paylaşımı Sırasında Hangi Mal Paylaşım Rejimi Uygulanır?

Boşanmada mal paylaşımı yapılırken mal ayrılığı rejiminin yoksa edinilmiş mallara katılma rejiminin mi uygulanacağı evlilik birliğinin başlangıç tarihi ile alakalı bir durumdur. Günümüzde yürürlükte olan 4721 Türk Medeni Kanunu uyarınca mal paylaşımı hususunda edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olan mal paylaşım yöntemidir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarih olan 01.01.2002 tarihinden sonra evlilik birliği içerisinde satın alınan mal ve değerler edinilmiş mallara katılma rejimine, 01.01.2002 tarihinden önce satın alınan mal ve değerler ise yine 01.01.2002 tarihinden önceki Medeni Kanun hükümlerine uygun olarak mal ayrılığı rejimine tabii olacaktır.

Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Gerçekleşir?

Belirttiğimiz üzere evlilik birliğini sona erdiren boşanma kararı ilgili mahkeme tarafından verildikten ve bu boşanma kararı kesinleştikten sonra mal paylaşım davası görülmeye başlar. Taraflar, mal paylaşım davasında evlilik birliği içerisinde elde edilen mal ve değerlere ilişkin katılma alacağını, katkı payı alacağını ve değer artış payı alacağını talep edebilirler.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca evlilik birliği içerisinde edinilmiş olan malların paylaşılması yöntemi ile boşanma sonrası mal paylaşımı gerçekleştirilmektedir. Evlilik birliği içerisinde edinilmiş malvarlıklarından eşlere ait kişisel malvarlıkları çıkarılmaktadır ve kalan malvarlıkları iki eşit paya bölünerek paylaşım gerçekleştirilmektedir. Belirtmek gerekir ki mal paylaşımında kanunen %50-%50 paylaşım esas olsa da, paylaşım oranlarının değiştiği ve hatta katılma alacağının hiç alınamadığı durumlar da mevcuttur. Bu noktada her boşanma süreci ayrı bir şekilde ele alınarak o yönde ne şekilde paylaşım yapılabileceği tespit edilmelidir.

Mal Paylaşımında Tarafların Kişisel Malları Nelerdir?

Boşanmada mal paylaşımı yapılırken eşlerin kişisel malvarlıkları mal paylaşım rejiminin dışında tutulmaktadır. Edinilmiş mallara katılma rejiminde de bu durum böyledir, bu rejim isminden de anlaşılacağı üzere evlilik birliği içerisinde edinilmiş malları kapsamaktadır. Eşlerin kişisel malları sayılan ve mal paylaşımına dahil edilmeyen malvarlıkları ise şunlardır:

• Evlilik birliği öncesinde eşlerden birine ait bulunan malvarlığı,
• Eşlerin evlilik birliği dışında veya evlilik birliği içinde kazandığı manevi tazminatlar,
• Eşlerin kazandığı miras veya karşılıksız kazandığı diğer malvarlıkları,
• Eşlerden birinin kişisel kullanımına özgülendiği açık olan eşyalar.

Boşanmada Mal Paylaşım Rejimi Belirleme Özgürlüğü

Kişisel malvarlıkları çıkartıldıktan sonra ortada kalan değerler paylaşılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu uyarınca edinilmiş mallara katılma rejimi asıl olan mal paylaşım rejimi olsa da, yine TMK 202 vd. hükümleri uyarınca eşler, bir mal rejimi sözleşmesi yapmak suretiyle edinilmiş mallara katılma rejimi dışında bir mal paylaşım rejimi belirleyebilirler.

Mal rejimi sözleşmesinde resmi şekil şartı aranmaktadır. Eşler, evlilik öncesi veya sonrası noterde onaylama veya düzenleme yolu ile seçmiş oldukları mal rejiminin hukuka uygun hale getirebilirler ve boşanma sonrasında mal paylaşımında seçmiş oldukları rejimin uygulanmasını sağlayabilirler.

Boşanmada Mal Paylaşımı Davasında Zamanaşımı

Boşanma davası sonrası açılacak olan mal paylaşımı davasının açılmasınad kanunen bir zamanaşımı süresi de öngörülmüştür. Buna göre boşanma davası sonucunda verilen boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde mal paylaşım davası açılmalıdır. Aksi takdirde taraflar hak kaybına uğrayabilirler.

Eşlerden birinin mal paylaşımı davası açması yeterlidir, her iki eşin de mal paylşımı davası açması aranmamaktadır.

Boşanmada Mal Paylaşımı Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Mal paylaşımı davasında da görevli mahkeme, boşanma davasında olduğu gibi aile mahkemeleridir.

Yetkili mahkeme ise boşanma kararının verildiği veyahut boşanma davasının devam ettiği mahkemenin yer mahkemesidir. Evlilik birliği boşanma ile değil de ölüm ile sonuçlanmış ise bu durumda ölen eşin son ikamet adresinde bulunan yer mahkemesi yetkili mahkeme olacaktır.

Boşanmada Mal Paylaşımı Davasında Avukat Desteği

Mal paylaşımı davasının boşanma davası olmadan ilerletilen bir süreç olduğu durumlar uygulamada pek bulunmamaktadır. Öncelikle açılmış olan ve devam eden/sona eren bir boşanma davasının bulunması, ardından mal paylaşımı davasının açılması gerekmektedir. Mal paylaşımına dahil edilecek ve kaçırılma riski olan malvarlıklarının mevcut olduğu durumlarda ise mal paylaşımı davasının boşanma davasının sonucu beklenmeden açılması ve edinilmiş malvarlıklarına tedbir konulması gerekmektedir. Dolayısıyla mal paylaşımı ve boşanma davaları her ne akdar ayrı iki dava olsa da, koordineli şekilde devam ettirilmelidir. Bu nedenle hem boşanma sürecinde, hem de mal paylaşımı sürecinde bir hukuki destek ile herhangi bir hak kaybına uğramanız engellenebilir, sürecin destek alınmadan takibinde ortaya çıkacak usuli hataların önüne geçilebilir. Bu nedenle mal paylaşımı davası ve boşanma hususu ile ilgili olarak herhangi bir hukuki adım atmadan önce bu konuda hukuki destek almanız tavsiye edilir.