Çalışma izin türleri, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının uygulamaları esas alınarak incelenmesi gereken bir husustur. Bağımsız çalışma izni, yabancının Türkiye’de herhangi bir işverene bağımlı olmadan, kendi adına çalışabilmesini sağlayan ve buna yasal olarak imkan veren çalışma izni türüdür. Bu yazımızda sizlerle bağımsız çalışma izninin detayları paylaşılacaktır.

Bağımsız Çalışma İzni Nedir?

Bağımsız çalışma izni, Türkiye’de yasal olarak çalışmak isteyen yabancılara yönelik alınması gereken çalışma izin türlerinden bir tanesidir. Bağımsız çalışma izninde yabancı, bağlı olacağı herhangi bir işverene ihtiyaç duymaksızın kendi adına ve kendi hesabına çalışabilmektedir.

Bağımsız Çalışma İzni Alma Koşulları Nelerdir?

Bağımsız çalışma izni, diğer tüm çalışma izinleri gibi 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ve bu kanun çerçevesinde yönetmelikler, bakanlık uygulaması ve genelge/özelge etrafında şekillenmektedir. Bağımsız çalışma izninin koşulları ve hangi yabancıların ne şekilde bağımsız çalışma izni alarak ülkemizde kendi adlarına ve kendi hesaplarına çalışabilecekleri de Uluslararası İşgücü Kanunu Yönetmeliğinin 29.maddesinde belirtilmiştir. İlgili yönetmelik maddesine göre:

• Uluslararası İşgücü Müdürlüğü tarafından belirlenecek profesyonel meslek mensupları,

• Bağımsız veya yurt dışında kurulu bir işverene bağlı çalışan sınırötesi hizmet sunucuları,

• Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş olan; limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü, anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı olan yabancılar.

• Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş olan diğer şirketlerin şirket ortağı ve yöneticisi olan yabancılar.

Bağımsız çalışma izni alabilmektedirler. Bu noktada en önemli olan husus yabancının kendi nam ve hesabına çalışan ve çalışabilecek bir mesleği olması gerekmektedir.

Bağımsız Çalışma İzni Başvuru Süreci Ne Şekildedir?

Bağımsız çalışma izni başvuru süreci iki şekilde gerçekleşebilmektedir. Yabancı bağımsız çalışma iznine yurtiçinden veya yurtdışından bulunduğu ülkeden başvurabilmektedir.

• Yurtiçinden başvuru: Yabancının yurtiçinden başvuru yapabilmesi için öncelikle en az 6 süreli bir ikamet iznine sahip olması gerekmektedir. Bu durumda yabancı yabancı kimlik numarasına ve e-devlete girebilme imkanına sahip olmaktadır. Yabancı, yabancı kimlik numarasıyla birlikte e-devlet üzerinden çalışma izni başvuru sistemine giriş yapabilir. Sisteme giriş yaptıktan sonra yabancı, yine kimlik numarasını kullanarak kendi nam ve hesabına çalışan yabancı olarak işveren sıfatıyla sisteme kaydını yapmalıdır. Daha sonrasında ise sistemin kendisinden talep ettiği ve aşağıdaki başlıklar altında belirtilen belgeleri sisteme yükleyerek başvurusunu tamamlayabilir.

• Yurtdışından başvuru: Yurtdışından başvuru yapmak isteyen yabancının öncelikle yapması gereken şey bulunduğu ülkedeki Türkiye temsilciliğine giderek başvuruda bulunmasıdır. Başvuruda bulunduğunu temsilcilik kendisine bir referans numarası verecektir. O referans numarası üzerinden de yine yabancı e-devlet üzerinden aynı aşamaları tamamlayarak bağımsız çalışma izni başvurusunu tamamlayabilir.

Bağımsız Çalışma İzni İkamet İzni İlişkisi

Bağımsız çalışma izni ile ikamet izni arasındaki ilişki esasen tüm çalışma izni türleri ile ikamet izni arasındaki ilişki ile aynıdır. Bağımsız çalışma izni de dahil olmak üzere herhangi bir çalışma iznine sahip olan yabancı, ayrıca herhangi bir ikamet izni almasına gerek kalmaksızın ikamet izni hakkına da sahip olmaktadır.

Bağımsız Çalışma İzni Alabilmek İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Bağımsız çalışma iznine başvuruda gerekli olan belgeler şunlardır:

-Yabancının pasaport fotokopisi,

-Yabancının biyometrik fotoğrafı,

-Yabancının diploma veya geçici mezuniyet belgesi fotokopisi (yeminli tercüman veya resmi makamlarca onaylı)

-En son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,

-Faaliyet belgesi,

-Vergi levhası

-Başvurudan önceki son yıla ait yeminli mali müşavir veya vergi dairesi onaylı bilanço ve kar-zarar tablosu

Bilgi veya belgelerin eksik olması halinde başvuru sonrasında bakanlık yabancıya eksik bilgi ve belgeleri tamamlayabilmesi adına 30 günlük bir süre vermektedir. Bu süre içinden eksiklikler yabancı tarafından giderildiği takdirde başvuru değerlendirmeye alınır.

Bağımsız Çalışma İzni Başvuru Sonucu Ne Zaman Belli Olur?

Bağımsız çalışma izni başvurusu tamamlandıktan sonra yaklaşık 30 gün içerisinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değerlendirme yapılmakta ve başvuru sonucu belli olmaktadır. Başvuru sırasında eksik bilgi ve belge olması durumunda değerlendirme aşamasında da geçen süre uzayabilmektedir. Yine bakanlığın yoğunluğuna göre bir miktar uzama söz konusu olsa da ortalama 30 gün içerisinde başvuru sonucu belli olmaktadır.

Bağımsız Çalışma İzni Başvurusu Reddedilirse Ne Yapmak Gerekir?

Bağımsız çalışma izni başvurusu, bakanlık tarafından yapılan değerlendirme sonucunda reddedilen yabancının verilen karara itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Bu itiraz mekanizması öncelikle kararı veren idare mahkemesine yapılan itiraz, sonrasında da dava yolu olarak ortaya çıkmaktadır.

Bağımsız çalışma izni başvurusu reddedilen yabancı, bu ret kararına karşı kararın ardından 30 gün içerisinde öncelikle yine başvurduğu sistemden itiraz dilekçesi sunarak itiraz gerçekleştirebilmektedir. Bu itiraz sonucunda idare kararını tekrar değerlendirmektedir. Değerlendirme sonucunda ret kararı kabul kararına dönebilmekte ve yabancı bağımsız çalışma iznini alabilmektedir.

Yeniden değerlendirme sonucunda ret kararı yeniden verilirse, bu noktada yabancının 60 gün içerisinde idareye karşı ret kararının iptaline yönelik iptal davası açma hakkı bulunmaktadır. İdare Mahkemesi tarafından verilecek karar doğrultusunda verilen ret kararı iptal edilerek bağımsız çalışma izni alınabilmesi de söz konusu olabilmektedir.

Bağımsız Çalışma İzni Konusunda Avukatın Rolü

Bağımsız çalışma izni de dahil olmak üzere tüm çalışma izni başvuru süreçleri yabancı hukuku alanında çalışan bir avukatın desteği ile takip edildiğinde hem başvuru sürecinde ortaya çıkabilecek bilgi ve belge aksaklıkları ortadan kalkar, hem de olası ret kararlarına karşı etkin ve herhangi bir hak ve zaman kaybı yaşamadan hukuki temelli itirazların gerçekleştirilebilmesi sağlanabilmektedir.