İşçi ve işveren arasındaki iş ilişkisi, tarafların bir araya gelerek üzerinde anlaştıkları bir görev tanımı çerçevesinde kurulmaktadır. İşçinin görev tanımı kaynaklı olarak edindiği sıfat, yapmış olduğu işler ve sonucunda işverenin iş performansı değerlendirme ölçütleri belirlenmektedir.

İşçinin sahip olduğu bu görev tanımının ve dolayısıyla pozisyonunun ve çalışma koşullarının esaslı bir şekilde işveren tarafından değiştirilmesi ise çalışma hayatında sıkça rastlanılan bir durumdur. İşverenin  4857 sayılı İş Kanun’u ilgili hükümleri uyarınca belirli şartlara altında bu işlemi yapabileceği belirtilmişse de, genellikle işverenler tarafından kanuni şartlara uyulmadan ve işçiyi mağdur eden bir biçimde hukuka aykırı hareket edilmekte ve işçiler hak kaybına uğramaktadırlar. Bu yazımızda sizlere görev değişikliği sonucu hukuka aykırı bir şekilde konumu düşürülen bir işçinin sahip olduğu haklardan bahsedeceğiz.

İşçinin Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Nedir? İşçinin Konumunun Düşürülmesi Ne Demektir?

Esaslı değişiklik ifadesi 4857 sayılı İş Kanunu’nun Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi başlıklı 22.maddesinde geçmektedir. Fakat aynı maddede işçinin çalışma koşullarında gerçekleşen esaslı değişikliklerin neler olabileceğine dair kanun koyucu tarafından bir tanımlama yapılmamıştır.

İşçinin çalışma koşullarında yapılan somut değişikliğin esaslı olup olmadığını tespit edebilmek için her somut durumun ve yapılan değişikliğin özelliklerinin dikkate alınması gerekir. Doğru bir değerlendirilme yapılabilmesi ve bu doğrultuda hareket edilebilmesi adına çalışma koşullarınızda sizi ve işinizi etkileyen, memnun olmadığınız ve izniniz alınmadan yapılan değişiklikler ile karşı karşıya kaldığınız an hukuki nitelendirme ve süreç takibi açısında bir avukata danışmanız yararınıza olacaktır.

İşçinin konumunun düşürülmesi ise işveren ile işçi arasındaki iş ilişkisi başladığı esnada üzerinde anlaşılan pozisyon ve görev tanımının değiştirilmesi, işçinin iş ortamında daha alt seviyede bir pozisyona getirilmesi ve bu çerçevede görevlerinin ve çalışma koşullarının değişikliğe uğraması anlamına gelir.

İşçinin Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Yapılması ve Konumunun Düşürülmesi Hukuka Uygun Mudur?

İşçinin konumunun düşürülmesinin ve bununla birlikte çalışma koşullarında esaslı değişiklikler yapılmasının hukuki olarak karşılık bulduğu alan 4857 sayılı İş Kanunu m.22’dir. İlgili madde uyarınca:

• Yazılı bir bildirim ile,
• Bildirim ardından 6 gün içerisinde işçinin de kabul etmesi ile,
• Ve işçinin bu kabul bildirimini yazılı bir şekilde yapmasıyla,

hukuka ve kanuna uygun bir esaslı değişiklik yapmış olur. Bu 3 şartı birlikte karşılamayan ve işçiye dikte etme üzerine faaliyete geçirilmiş bir değişiklik/konum düşürmenin hukuki alanda karşılığı bulunmamaktadır.

İşverenin işçinin bu şartları kabul etmediği durumda işçiyi işten çıkarma hakkı kanun uyarınca mevcuttur. Fakat bu işten çıkarma esnasında işçinin tüm haklarını, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı vb. işçilik alacaklarını ödemek zorundadır. Bu duruma aykırı bir işten çıkarma halinde de işçi dava yolu ile ilgili alacak haklarını talep edebilir.

İşçinin Haklı Sebeple Feshi

İşçi yukarıdaki şartları sağlamamış, yazılı bir kabul bildirimde bulunmadan işvernin elinin güçlülüğü ve kendisinin çalışma zorunluluğu nedeniyle esaslı değişiklik koşullarında ve düşürülmüş bir konumda işe devam etmiş ise, işçinin iş sözleşmesini haklı bir sebeple fesih hakkı saklıdır. Böyle bir durumla karşı karşıya kalan işçi de herhangi bir hak kaybı yaşamamak adına iş hukuku ile ilgilenen bir avukata danışmalıdır.