Resmi Belgede Sahtecilik Nedir, Ne Demektir?

Resmi belgede veya bir diğer adıyla resmi evrakta sahtecilik, resmi bir belgeyi sahte olarak düzenlemek, sahte olmayan gerçek bir belgeyi başka kimseleri aldatacak şekilde değiştirmek veya sahte olan bir belgeyi kullanmak fiillerini kapsamaktadır.

Belirtilen bu eylemler gerçekleştiren kişiler resmi belgede sahtecilik suçunu ortaya çıkarmakta ve Türk Ceza Kanunu’nun ‘’kamu güvenine karşı suçlar’’ üst başlığı altında 204.maddede ‘’resmi belgede sahtecilik’’ alt başlığında yer alan düzenleme kapsamında ciddi cezalar ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin detaylı bilgileri işbu yazımız ile paylaşmaktayız.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Hangi Şekillerde Ortaya Çıkmaktadır?

TCK’nın 204. maddesinde kanun koyucu tarafından resmi belgede sahtecilik suçu düzenlenmiştir. Bir önceki paragrafta belirtildiği üzere resmi belgede sahtecilik suçu TCK m.204’te belirtilen fiillerden bir veya birkaçının eyleme dökülmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Resmi belgede sahtecilik suçu temelde üç şekilde ele alınmaktadır. Bunlar:

• Resmi belgenin sahte olarak düzenlenmesi,
• Gerçek bir belgenin başkalarını aldatacak şekilde sahte olarak değiştirilmesi,
• Sahte olan resmi belgenin kullanılması

eylemleridir. Belirtilen eylemlerden herhangi birinin gerçekleştirilmesi, resmi belgede sahtecilik suçunu ortaya çıkarmaktadır. Bu suçun ortaya çıkma biçiminin hangi eyleme dayalı olduğu ceza miktarında bir önem arz etmemektedir. Ceza miktarını belirleyen nokta, aşağıda detaylıca açıklanacağı üzere suçun nitelikli hallerde işlenip işlenmemesi hususudur.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Unsurları

Resmi belgede sahtecilik suçunun unsurları belirtilen suçun gerçekleşip gerçekleşmediği notkasında önem arz etmektedir. Resmi belgede sahtecilik suçunun unsurlarından herhangi birinin yokluğu durumunda resmi belgede sahtecilik suçundan bahsedilemez. Bu unsurlar:

• Sahteciliğe yönelik kullanınan belgenin resmi belge niteliği taşıması: Belirtilen bu husus resmi belgede sahtecilik suçundan bahsedilebilmesi için kullanılan, düzenlenen veya değiştirilen belgenin ‘’resmi’’ belge statüsünde veyahut görüntüsünde olması anlamını taşır. Bu durumun en büyük ve en önemli özelliği ise ilgili belgenin mutlaka bir kamu görevlisi tarafından düzenlenebilir nitelikle bir belge olması, sözde düzenleyen kurumun belgeden anlaşılmasıdır.
• Belgenin sahtelik özelliğinde aldatıcılık özelliğinin bulunması, sahte olduğunun açıkça anlaşılabilir olmaması: Bu unsur ise resmi belgede sahtecilik suçunun konusunu oluşturan belgenin sahteliğinin ortalama bir aldatıcılık niteliğine ve, objektif bir aldatıcılık olasılığına sahip olması anlamına gelmektedir.
• Belgenin kamu ve kişisel zarar doğurma ihtimalinin olması: Resmi belgede sahtecilik suçunun bir diğer unsuru ise ilgili suçun kamuya karşı ve kişilere karşı zarar doğurması ihtimaline sahip olmasıdır. Somut bir zararın ortaya çıkması gerekli değildir, zarar olasılığı yeterlidir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Cezası

Resmi belgede sahtecilik suçunun cezası TCK m.204’te düzenlenmiştir. TCK m.204’e göre 1.fıkrada yer alan suçun basit halinin işlenmesi halinde resmi belgede sahrecilik suçunu işleyen kişi iki yıldan beş yıla yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalmaktadır.

TCK m.204’ün 2. ve 3.fıkrasında ise ceza miktarını arttıran haller düzenlenmiştir. TCK m.204 fıkra 2 uyarınca fıkra 1’de yer alan eylemleri gerçekleştiren kişi kamu görevlisi sıfatı ile hareket eden bir kimseyse karşı karşıya kalacağı ceza miktarı üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası olacaktır.

TCK m.204’ün 3.fıkrasında ise ceza arttırıcı bir başka hal düzenlenmiştir. Bu hükme göre Resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, 1.ve 2.fıkra doğrultusunda verilecek olan ceza miktarı yarı oranında artırılmaktadır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Teşebbüs Kavramı

TCK’da yer alan çoğu suç tipinde suçun işlenmiş olması ile teşebbüs aşamasında kalmış olması durumları ayrı olarak ele alınmakta ve failin cezalandırılması da buna göre yapılmaktadır. Fakat resmi belgede sahtecilik suçunda bu durum geçerli değildir. Yargıtay içtihatlarında da belirtildiği üzere sahtecilik suçları kendi nitelikleri gereği bitişik suç olduklarından dolayı resmi belgede sahtecilik suçu da teşebbüse elverişli suçlardan değildir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda  Kast Kavramı

TCK’da yer alan suçların bir kısmı kast dışında taksirle de işlenebilir suçlarken resmi belgede sahtecilik suçu ise taksirle işlenebilen bir suç türü değildir. Resmi belgede sahtecilik suçundan bahsedebilmek için failin suç işleme iradesini ortaya koyan bir kastının mevcut olması gerekmektedir.

Örnek vermek gerekirse bir kamu görevlisinin kasten TCK m.204/2 kapsamında resmi belgeyi değiştirmesi resmi belgede sahtecilik suçu kapsamında olacakken hata sonucu resmi belgede değişiklik yapması ve bir kastının olmadığının ortaya konması durumunda resmi belgede sahtecilik suçu ile karşı karşıya kalınmayacaktır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ve Şikayet, Uzlaştırma ve Zamanaşımı İlişkisi

Resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin verilen yukarıdaki bilgilerin yanında, açıklanması gereken bir diğer önemli husus ise resmi belgede sahtecilik suçu ile şikayet, uzlaştırma ve zamanaşımı kurumları arasındaki ilişki durumudur. Önemle belirtmek gerekir ki resmi belgede sahtecilik suçu şikayete tabi suçlardan biri değildir. Bu demektir ki mağdur veya mağdurların şikayeti olmaksızın soruşturma makamları resmi belgede sahtecilik suçunun unsurlarından haberdar olduğu an soruşturma başlatabilmektedirler. Mağdurun şikayetçi olmaması resmi belgede sahtecilik ortadan kaldırmamaktadır. Nitekim resmi belgede sahtecilik esas olarak kamuya karşı işlenen bir suç türüdür.

Resmi belgede sahtecilik suçu ceza hukukunda uzlaştırma kapsamında olan suçlardan biri değildir. Uzlaşma görüşmelerine tabi olan suç türlerinde hem soruşturma, hem de kovuşturma aşaması sürecinde taraflar arasında uzlaşma zeminin yoklanırken resmi belgede sahtecilik suçunun şikayete tabi suçlardan biri olmamasının doğal sonucu olarak uzlaştırma hususu da bu suç türünde gündeme gelmeyecektir.

Şikayete tabi olmayan resmi belgede sahtecilik suçunda mağdur bakımından bir şikayet süresi de öngörülmemiştir. Fakat soruşturma makamı olan savcılık için öngörülen soruşturma başlatma süresi suçun işlenmiş olduğu tarihten itibaren 8 yıldır. TCK m.204/2’de düzenlenen kamu görevlilerinin resmi belgede sahtecilik suçunun işlediği hallerde ise zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ve Cezanın Adli Para Cezasına Çevrilmesi, Ertelenmesi veya HAGB Durumu

Ceza yargılaması sonucunda suç tipine bağlı olarak suçlu bulunan kişinin almış olduğu cezanın adli para cezasına çevrilmesi, verilen cezanın ertelenmesi veya HAGB (hükmün açıklanmasının geri bırakılması) kurumunun uygulanması durumları ortaya çıkabilmektedir.

Resmi belgede sahtecilik suçu yönünden yargılanmış ve ceza almış bir kişinin bu cezasının alt sınırı 2 yıl olduğundan dolayı adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.

Resmi belgede sahtecilik suçundan ceza almış birinin cezasının ertelenmesi veya ceza hükmünün açıklanmasının geri bırakılması hususları ise somut olaya ve ceza miktarına göre değerlendirilmelidir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Memuriyet Durumuna Etkisi

Resmi belgede sahtecilik suçunda yukarıda belirtilen cezai hususlar dışında belirtilmesi ve açıklanması gereken suç tipine özel bazı hususlar mevcuttur.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca bir kimse kasten işlemiş olduğu bir suç nedeniyle 1 yıl veya daha fazla hapis cezası almış ise memur olamamakta, memur ise memuriyetini kaybetmektedir. Fakat bir kişi resmi belgede sahtecilik suçu da dahil sahtecilik suçlarından biri nedeniyle 1 yıldan az dahi ceza alsa memur olamaz veya memur ise memuriyetini kaybetmektedir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Ceza Avukatının Önemi

Resmi belgede sahtecilik suçunu yukarıda detaylı şekilde açıkladık. Resmi belgede sahtecilik suçunun hangi kanun maddesi ve fıkrası kapsamında ortaya çıktığı, isnat edilen suçun somut olgularla örtüşüp örtüşmediği ve hukuki alanda beyanların berrak bir şekilde ortaya konulması gibi olgular karşı karşıya kalınan ceza miktarının büyüklüğünü de belirleyecektir. Resmi belgede sahtecilik suçu açısından bir soruşturma veya kovuşturma ile karşı karşıya kaldıysanız ve savunma hakkınızı sonuna kadar kullanarak olabilecek en az hasarla bu süreci atlatmak amacındaysanız, veya bu suçtan ötürü mağduriyet yaşamaktaysanız ceza hukuku alanında çalışan ve deneyim sahibi bir avukat ile bu süreci takip etmek herhangi bir hak kaybı yaşamanızı önleyecektir. Bu hukuki süreci doğru ve lehinize bir şekilde yönetebilmek adına bu alanda çalışan bir ceza avukatından yardım almanız tavsiye edilir.