Göçmen Kaçakçılığı Nedir, Ne Demektir?
Göçmen kaçakçılığı temel olarak yabancı kişinin yani Türk vatandaşlığı olmayan bir kimsenin yasal olmayan yollardan Türkiye’ye sokarak göçmen kaçakçılığı yapmak, Türkiye’de kalmasını sağlayarak göçmen kaçakçılığı yapmak ve Türk vatandaşı olan veya yabancı olan bir kimseyi yasal olmayan yollardan Türkiye dışına, yani yurtdışına çıkmasını sağlayarak göçmen kaçakçılığı yapmak olmak üzere üç şekilde ele alınmaktadır. Belirtilen bu eylemlerin doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde edilmesi amacıyla yapılıyor olması da göçmen kaçakçılığını ortaya çıkaran unsurlardan biri olup Türk Ceza Kanunu’nun ‘’göçmen kaçakçılığı’’ başlıklı 79. Maddesi uyarınca belirtilen eylemleri gerçekleştiren kişiler ciddi cezalar ile karşı karşıya kalmaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Hangi Şekillerde Ortaya Çıkmaktadır?
TCK’nın 79. maddesinde göçmen kaçakçılığı suçu düzenlenmiştir. Yukarıda da bahsedildiği üzere göçmen kaçakçılığı temelde üç şekilde ele alınmaktadır. Bunlar:
- Yabancı kişinin yasal olmayan yollardan ülkeye sokulması,
- Yabancı kişinin yasal olmayan şekilde ülkede kalmasına imkan sağlanması,
- Yabancı veya Türk vatandaşı olan kişinin yasal olmayan yollardan yurtdışına çıkmasının sağlanması,
eylemleridir. Belirtilen eylemlerden herhangi birinin gerçekleştirilmesi, göçmen kaçakçılığı suçunun işlenmesi demektir. Bu suçun ortaya çıkma biçiminin hangi eyleme dayalı olduğu ceza miktarında bir önem arz etmemektedir. Ceza miktarını belirleyen nokta, aşağıda detaylıca açıklanacağı üzere suçun nitelikli hallerde işlenip işlenmemesi hususudur.
Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Cezası
Göçmen kaçakçılığı suçunun cezası yine TCK m.79’da düzenlenmiştir. TCK m.79’a göre 1.fıkrada yer alan suçun nitelikli halinin işlenmesi durumunda kişi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile karşı karşıya kalmaktadır.
TCK m.79’un 2. ve 3.fıkrasında ise ceza miktarını arttıran haller düzenlenmiştir. İlgili hüküm uyarınca göçmen kaçakçılığı suçunun, mağdurların hayatı bakımından bir tehlike oluşturması veya onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi halinde verilecek olan ceza yarısından üçte ikisine kadar arttırılmaktadır. Yani basit hali üç yıldan on yıla kadar olan ceza altı yıl olarak verilcekti ise de belirtilen durumların olması halinde bu ceza dokuz yıl ila on yıl arasında olacaktır.
TCK m.79’un 3.fıkrasında ise suçun birden fazla kişi ile veya örgütlü olarak işlenmesi durumunda yapılacak ceza arttırımından bahsedilmiştir. İlgili hükme göre göçmen kaçakçılığı suçunun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarısına kadar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılmaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Teşebbüs Kavramı
TCK’da yer alan çoğu suç tipinde suçun işlenmiş olması ile teşebbüs aşamasında kalmış olması durumları ayrı olarak ele alınmakta ve failin cezalandırılması da buna göre yapılmaktadır. Fakat göçmen kaçakçılığı suçunda bu durum geçerli değildir. TCK m.79/1’in son cümlesinde kanun koyucu ‘’Suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.’’ şeklindeki ifadeleriyle göçmen kaçakçılığı suçu teşebbüs aşamasında kalsa da, yani göçmen kaçakçılığı suçunu ortaya çıkaran eylemlerin gerçekleştirilmesi esnasında herhangi bir durumdan ötürü eylem tamamlanamasa da, göçmen kaçakçılığı suçuna yönelik eylemlerini gerçekleştiren kişilerin sanki eylemlerini tamamlamışlar gibi cezalandırılacağını belirtmiştir.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu ve Şikayet, Uzlaştırma ve Zamanaşımı İlişkisi
Göçmen kaçakçılığı suçuna ilişkin verilen yukarıdaki bilgilerin yanında, açıklanması gereken en önemli husus ise göçmen kaçakçılığı suçu ile şikayet, uzlaştırma ve zamanaşımı kurumları arasındaki ilişki durumudur. Belirtmek gerekir ki göçmen kaçakçılığı suçu şikayete tabi suçlardan biri değildir. Bu demektir ki mağdur veya mağdurların şikayeti olmaksızın soruşturma makamları göçmen kaçakçılığı suçunun unsurlarından haberdar olduğu an soruşturma başlatabilmektedirler. Mağdurun şikayetçi olmaması göçmen kaçakçılığı ortadan kaldırmamaktadır. Nitekim göçmen kaçakçılığı suçunun asıl mağduru kamu düzenidir.
Göçmen kaçakçılığı suçu ceza hukukunda uzlaştırma kapsamında olan suçlardan biri değildir. Uzlaşma görüşmelerine tabi olan suç türlerinde hem soruşturma, hem de kovuşturma aşaması sürecinde taraflar arasında uzlaşma zeminin yoklanırken göçmen kaçakçılığı suçunun şikayete tabi suçlardan biri olmamasının doğal sonucu olarak uzlaştırma hususu da bu suç türünde gündeme gelmeyecektir.
Şikayete tabi olmayan göçmen kaçakçılığı suçunda mağdur bakımından bir şikayet süresi de öngörülmemiştir. Fakat soruşturma makamı olan savcılık için öngörülen soruşturma başlatma süresi suçun işlenmiş olduğu tarihten itibaren 15 yıldır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu ve Cezanın Adli Para Cezasına Çevrilmesi, Ertelenmesi veya HAGB Durumu
Ceza yargılaması sonucunda suç tipine bağlı olarak suçlu bulunan kişinin almış olduğu cezanın adli para cezasına çevrilmesi, verilen cezanın ertelenmesi veya HAGB (hükmün açıklanmasının geri bırakılması) kurumunun uygulanması durumları ortaya çıkabilmektedir.
Göçmen kaçakçılığı suçu yönünden yargılanmış ve ceza almış bir kişinin bu cezasının adli para cezasına çevrilmesi, cezasının ertelenmesi veya ceza hükmünün açıklanmasının geri bırakılması mümkün değildir.
Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Ceza Avukatının Önemi
Göçmen kaçakçılığı suçunu yukarıda detaylı şekilde açıkladık. Göçmen kaçakçılığı suçunun hangi kanun maddesi ve fıkrası kapsamında ortaya çıktığı, isnat edilen suçun somut olgularla örtüşüp örtüşmediği ve hukuki alanda beyanların berrak bir şekilde ortaya konulması gibi olgular karşı karşıya kalınan ceza miktarının büyüklüğünü de belirleyecektir. Göçmen kaçakçılığı suçu açısından bir soruşturma veya kovuşturma ile karşı karşıya kaldıysanız ve savunma hakkınızı sonuna kadar kullanarak olabilecek en az hasarla bu süreci atlatmak amacındaysanız, veya bu suçtan ötürü mağduriyet yaşamaktaysanız ceza hukuku alanında çalışan ve deneyim sahibi bir avukat ile bu süreci takip etmek herhangi bir hak kaybı yaşamanızı önleyecektir. Bu hukuki süreci doğru ve lehinize bir şekilde yönetebilmek adına bu alanda çalışan bir ceza avukatından yardım almanız tavsiye edilir.